Jest już chyba ostatni moment na podejmowanie decyzji, które ułatwią przetrwanie miastom, powiatom i ich mieszkańcom. Trzeba przede wszystkim zapewnić bezpieczny dostęp mieszkańców do podstawowych mediów: wody, energii i Internetu.
Warto docenić Ostrów Wielkopolski. To miasto jako pierwsze w Polsce realizuje projekt (Ostrowski Rynek Energetyczny), który ma zapewnić miastu samowystarczalność energetyczną. Buduje miejską sieć energetyczną, w której płynie prąd wytwarzany z biomasy drzewnej w Ostrowskim Zakładzie Ciepłowniczym. Długość sieci do przesyłu energii elektrycznej to już 30 km. Dzięki wyjściu poza sferę komunalną i udziałowi w projekcie kilkudziesięciu lokalnych przedsiębiorców wytwarzana jest energia wystarczająca na pokrycie 50% zapotrzebowania na energię elektryczną całego miasta.
Te działania, choć nie tylko, zostały docenione przez Kapitułę Nagrody Samorządowej im. Norberta Barlickiego, która postanowiła wyróżnić Ostrów nagrodą za rok 2024 w kategorii Jednostka Samorządu Terytorialnego.
Co prawda, patronem nagrody jest Norbert Barlicki, przedwojenny socjalista, polityk, działacz społeczny i samorządowy, ale wygląda na to, że samorządowcy z Ostrowa za wzór wzięli innego przedwojennego (a nawet sprzed I wojny światowej) działacza samorządowego, prezydenta Krakowa Juliusza Leo. Tenże prezydent był inicjatorem budowy pierwszej – krakowskiej – miejskiej elektrowni.
Podobnie jak Kraków, tyle że współczesny, Ostrów prowadzi też akcję likwidacji niskiej emisji zanieczyszczeń i być może niedługo osiągnie sukces na miarę Krakowa. Rozwija komunikację publiczną i kupuje elektryczne autobusy. Działania Ostrowa zostały docenione i nagrodzone brązowym medalem w międzynarodowym konkursie LivCom Awards 2023.
LivCom Awards to prestiżowy konkurs, którego celem jest upowszechnianie dobrych praktyk i promowanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju. Jego organizatorami są Komitet LivCom i Organizacja Narodów Zjednoczonych – Centrum Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Regionalnego (UNCRD) oraz International Society of City and Regional Planners (ISOCARP).
Kapituła Nagrody Samorządowej im. Norberta Barlickiego wręczyła również inne nagrody: w kategorii Organizacja Pozarządowa – Stowarzyszeniu Wspólnie dla Częstochowy; w kategorii Samorząd Województwa – Wojciechowi Sałudze, marszałkowi województwa śląskiego; w kategorii Samorząd Powiatowy – Mariuszowi Zgaińskiemu, staroście grodziskiemu, a w kategorii Samorząd Miejski – Rafaelowi Rokaszewiczowi, prezydentowi Głogowa.
Specjalną nagrodę za całokształt działalności na rzecz samorządu terytorialnego: Nagrodę Samorządową im. Norberta Barlickiego za rok 2024, wręczono Jackowi Majchrowskiemu, współzałożycielowi i honorowemu przewodniczącemu Stowarzyszenia Rzeczypospolita Obywatelska.
Po spełnieniu kronikarskiego obowiązku chciałbym wrócić do Ostrowa, który wyróżnia się nie tylko na tle podobnych mu miast. Zdecydowane dążenie do niezależności energetycznej nie ma precedensu wśród polskich samorządów.
Działania podobne jak prezydenta Leo w Krakowie z początku XX wieku ulegają zapomnieniu. A trzeba pamiętać, że do polskich miast, na razie tych mniejszych, nadciągają problemy związane z intensywnym wyludnieniem. Rosną i będą rosły wydatki na utrzymanie infrastruktury przy malejącej liczbie użytkowników, a więc wpływów do budżetów samorządów.
Najbliższym nam (tj. Krakowowi) przykładem jest Tarnów, który z końcem 2023 roku stracił mieszkańców i status miasta stutysięcznego. A według prognozy Małopolskiego Obserwatorium Rozwoju Regionalnego do roku 2060 może jeszcze ubyć 40% tarnowian. Podobnie podkrakowski powiat miechowski może stracić 40%, a olkuski nawet połowę swoich mieszkańców.
To chyba ostatni moment na podejmowanie decyzji, które ułatwią przetrwanie miastom, powiatom i ich mieszkańcom. Trzeba przede wszystkim zapewnić bezpieczny dostęp mieszkańców do podstawowych mediów: wody, energii i Internetu.
również na aristoskr.wordpress.com
Felieton jest wyrazem opinii autora. Nie prezentuje stanowiska ZR.