Czym żyje Europa?
Cierpliwość się skończyła, rozpoczęło się działanie w amoku. Powszechnie szuka się winnych. Liczba osób zaszczepionych rośnie bardzo powoli, podczas gdy Europa czeka na zwiększenie dostaw od Pfizera. Zaakceptowana właśnie szczepionka firmy AstraZeneca, jeśli w ogóle się pojawi, to także w ograniczonych ilościach. Gazety żądają głów urzędników i polityków w Brukseli odpowiedzialnych za negocjacje. Rządy chcą szczepionek jak najszybciej. Perspektywa wielkich państw, zwłaszcza Niemiec, różni się znacznie od perspektywy mniejszych nacji, w których krytyka nie jest tak wszechobecna. Kwestia szczepionki niemal całkowicie zdominowała mijający tydzień.
poniedziałek 25 stycznia
AstraZeneca informuje, że nie dostarczy na czas wszystkich 300 milionów dawek szczepionki zakontraktowanych przez Komisję Europejską. W tygodniu pojawią się oczerniające firmę fake newsy oraz podejrzenia, że AstraZeneca woli sprzedawać szczepionkę po lepszej cenie innym kontrahentom. Wojna handlowa jest tuż, tuż, gdy powstaje pomysł, by zakazać wywozu szczepionek poza Unię Europejską do państw trzecich. Większość szczepionek na świecie (poza rosyjskimi i chińskimi) jest dostarczana z Unii. Emocje sięgną zenitu w Niemczech: niektóre gazety zażądają tam głowy Ursuli von der Leyen jako odpowiedzialnej za to, że brytyjsko-szwedzka firma z szefem Francuzem nie wywiązała się z umowy. Rezygnacji von der Leyen i komisarz Stelli Kyriakides domagają się niektórzy europosłowie. Wiarygodność Unii wisi na włosku; w mocnych państwach zachodnioeuropejskich takich jak Niemcy, Francja i Holandia słychać opinie: „Jeśli ceną za solidarność europejską jest powolność i opóźnienie dostaw o trzy miesiące, to do diaska z taką solidarnością” (Politico).
Kaja Kallas zostaje nową premierką Estonii, a kraj ten jako pierwszy na świecie ma kobiety na stanowiskach prezydenta i premiera. Nowy rząd jest zrównoważony płciowo, a składają się nań politycy dwóch partii należących do europejskiej partii liberalnej ALDE.
Nowym/starym prezydentem Portugalii jest Marcelo Rebelo de Sousa, który wygrał wybory w poprzedni weekend. Z wynikiem 61% chadek de Sousa pozostanie głową państwa do 2026 roku.
Euractiv.com piórem Georgija Goteva pisze o świętym prawie pracownika do rozłączenia się. To echa dyskusji w Parlamencie Europejskim, który nawołuje do zagwarantowania ludziom przyklejonym zawodowo i prywatnie do monitorów prawo do pozostawania poza siecią. Dyskusja trwa.
wtorek 26 stycznia
W Rzymie premier Giuseppe Conte podał rząd do dymisji. Po wyjściu małej partyjki z rządu ekspremiera Renziego większość Contego wisiała na włosku. Komentatorzy rozważają, czy dymisja jest taktyczna i czy Conte będzie w stanie wrócić do władzy po utworzeniu nowej koalicji większościowej w poszatkowanym włoskim parlamencie.
Trwają dyskusje o nowych sankcjach wobec Rosji za aresztowanie Nawalnego. Putin broni się, że film Nawalnego o jego pałacu nad Morzem Czarnym to manipulacja. Tymczasem trwa ofensywa dyplomatyczna ministra spraw zagranicznych Turcji Mevlüta Çavuşoğlu w Berlinie i w Atenach. Rozmowy Ankary i Aten o trudnych sprawach pogranicza (Grecy niedawno poszerzyli własne wody terytorialne) rozpoczęły się w poniedziałek, minister zapowiada także rozmowy na temat problemów cypryjskich (tureckie okręty naruszały wody cypryjskie, a wyspa jest od dziesięcioleci podzielona na turecką północ i niezależne południe).
Po wprowadzeniu godziny policyjnej od 23 stycznia do 10 lutego w Holandii dochodzi do zamieszek „największych od 1980 roku”. Przez dwie noce aresztowano 150 osób w Amsterdamie i Rotterdamie. Podpalano i rabowano sklepy, zniszczono wiele samochodów, a w policję leciały kamienie.
środa, 27 stycznia
Wojna na słowa między Brukselą a Londynem rozkręca się na całego. AstraZeneca twierdzi, że uszanuje umowę z Wielką Brytanią i nie zamierza zwiększać dostaw do Unii Europejskiej ze swoich brytyjskich zakładów. Komisja Europejska oskarża firmę o złamanie kontraktu z Unią. Okazuje się, że firma ma problemy z jakością szczepionki na kontynencie i to najprawdopodobniej jest przyczyną ograniczeń. A premier Boris Johnson mierzy się z krytyką wobec już stutysięcznej śmiertelnej ofiary koronawirusa w Wielkiej Brytanii. Na pocieszenie Brytyjczykom pozostaje informacja, że zaszczepiono 27% populacji, w tym w wielu regionach kraju ponad 80% osiemdziesięciolatków.
Angela Merkel zabrała głos na cyfrowym spotkaniu w Davos. Mówiła dzień po prezydencie Chin, który apelował o nowy multilateralizm na świecie. Cytat z wystąpienia Merkel (za Politico): „Bardzo chciałabym uniknąć budowania bloków. Uważam, że nie byłoby to sprawiedliwe dla naszych społeczeństw, gdybyśmy mówili: tam są Stany Zjednoczone, a tam Chiny i trzeba się grupować wokół jednych albo drugich. Nie tak powinny wyglądać nasze relacje”. Kanclerz odpowiedziała też chińskiemu prezydentowi: „Dostrzegamy potrzebę multilateralizmu, ale pozostaje jedna kwestia, co do której nie mamy jasności. Należałoby chyba zapytać, co oznacza multilateralizm w sytuacji, gdy mamy różne modele społeczne. Kiedy zaczyna się, a kiedy kończy mieszanie się w cudze sprawy? Kiedy stajemy w obronie podstawowych, niepodzielnych wartości?”.
czwartek 28 stycznia
W grudniu Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok: rząd w Budapeszcie łamie europejskie prawo azylowe, zmuszając migrantów przybywających z Serbii do powrotu tam, skąd przybyli, bez rozważenia wniosków azylowych. Teraz Frontex, unijna agencja ds. granic, poinformowała, że zawiesza swoją obecność na Węgrzech. Rzecznik agencji wyjaśnia: „Nasze starania o obronę zewnętrznych granic UE mogą przynieść sukces, tylko jeśli zdołamy sprawić, by nasza współpraca i działalność w pełni opierały się na prawach UE”.
Protesty w Polsce przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego trafiły na nagłówki gazet w Europie i Stanach Zjednoczonych. Nowojorski „Times”: „W Polsce wchodzi w życie niemal całkowity zakaz aborcji, a tysiące protestują”. Brukselskie Politico: „Polski zakaz aborcji wchodzi w życie”. Paryski „Le Monde”: „Tysiące protestujących na ulicach po niemal całkowitym zakazie aborcji w Polsce”. Frankfurcki „FAZ”: „Masowe protesty przeciwko zakazowi aborcji w Polsce”. Rzymska „La Repubblica”: „W Polsce demonstranci kwestionują prawo”. „Ljubljański Dnevnik”: „W Polsce protesty przeciwko wprowadzeniu prawie całkowitego zakazu aborcji”. Helsiński Sanomat: „Polska zakazuje prawie wszystkich aborcji. »Prosimy o wyjście na ulice«”. W wielu serwisach pojawiają się zdjęcia i filmy z demonstracji.
Gdy niemal cała uwaga koncentruje się na szczepionce przeciw koronawirusowi, hiszpańska firma PharmaMar informuje, że opracowała lek na SARS-CoV-2 skuteczny w 99% (Euractiv.com).
piątek 29 stycznia
Komisja Europejska nie odpuszcza kwestii praworządności w Polsce. Euractiv.com donosi, że w środę Komisja postawiła Polsce ultimatum co do zawieszenia prac Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, której funkcjonowanie jest niezgodne z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości UE.
Wściekłość w Europie w związku ze szczepionkami, a właściwie ich brakiem. Wieczorem Komisja Europejska publikuje umowę z AstraZeneką. Wcześniej Europejska Agencja ds. Leków zaakceptowała szczepionkę tej firmy, ale pozostają wątpliwości co do szczepienia nią osób najstarszych. Informacje z Wielkiej Brytanii są pozytywne, czyli Brytyjczycy są królikami doświadczalnymi dla reszty ludzkości. Komisja Europejska chce przymusić firmy AstraZeneca i Pfizer, by jak najszybciej zwiększyły liczbę szczepionek dostarczanych na teren UE. Pojawiają się sugestie, że UE zabroni eksportu szczepionek poza swoje granice, a przez Unię przechodzi zdecydowana większość dostaw do takich krajów jak Kanada czy Izrael.
Mniejszościowy rząd Pedro Sancheza przetrwał ważne głosowanie w Madrycie. Dzięki wstrzymaniu się od głosu skrajnie prawicowej partii VOX przyjęto prawo o wydawaniu pieniędzy z Funduszu Odbudowy.
sobota 30 stycznia
Trzy z licznych nagłówków w gazetach europejskich pokazują dobitnie, jak wysoka jest stawka w grze o szczepionkę. Madrycki „El Pais”: „Opóźnienia w szczepieniach to śmiertelne zagrożenie dla UE”. Hamburski „Der Spiegel”: „Ursula von der Leyen chce uniknąć odpowiedzialności”. Politico cytuje wpływowego blogera Wolfganga Münchau: „Swoją katastrofalną polityką zaopatrzenia w szczepionki Unia popełniła największy błąd: dała ludziom racjonalny powód, by sprzeciwiać się integracji europejskiej”. Stawka jest ogromna, czas na rozliczenia nadejdzie, a cierpliwość się skończyła.
Pozytywne wiadomości to akceptacja szczepionki AstraZeneki, nowy lek na SARS-CoV-2, a także decyzja firmy Sanofi, by zwiększyć produkcję szczepionki Pfizera. Niemniej nowe szczepy wirusa: brytyjski i południowoafrykański, spowodowały kolejne zaciskanie lockdownów oraz zamykanie granic przed osobami przybywającymi z miejsc, w których te odmiany wirusa się rozprzestrzeniają. Utrudnione jest na przykład podróżowanie z Irlandii i Portugalii do Niemiec, a do Francji nie można wlecieć spoza Unii Europejskiej.
również na http://www.fb.com/StanUnii
Felieton jest wyrazem opinii autora. Nie prezentuje stanowiska ZR Małopolskie KOD.