Stan Unii: Tygodnik Europejski #10, 1–7 lutego 2021 – Piotr Maciej Kaczyński

Stan Unii: Tygodnik Europejski #10, 1–7 lutego 2021 – Piotr Maciej Kaczyński

Czym żyje Europa?
Tydzień mija nam pod znakiem porządków po wcześniejszych wydarzeniach. Komisja Europejska ruszyła tłumaczyć się ze swojej polityki szczepionkowej. Wszystkie drogi w Rzymie prowadzą do nowej większości dla rządu Draghiego. Narasta krytyka umowy z Chinami, kładzie się podwaliny pod nowe relacje transatlantyckie. W Helsinkach znów atak hakerski, tym razem wymierzony w banki.

poniedziałek 1 lutego
Napięcie związane ze zmniejszoną liczbą szczepionek dostarczonych do Unii Europejskiej trochę opada po tym, jak Ursula von der Leyen uruchomiła dwa procesy. Pierwszy to bezpośrednie negocjacje z producentami. AstraZeneca poinformowała, że w pierwszym kwartale zwiększy dostawy dla Unii z 31 do 40 milionów dawek. Drugi proces to nowa ofensywa polityczna. W niemieckiej telewizji ZDF von der Leyen ogłosiła: „Jedyny wyścig, w jakim uczestniczymy, to wyścig z wirusem i czasem”.
„Irlandzka wtopa”: w poprzedni piątek Komisja Europejska próbowała wprowadzić zakaz eksportu szczepionek z terytorium Unii Europejskiej. Chciano zakazać wwozu szczepionek z Irlandii do Irlandii Północnej, podminowując przez to porozumienie wielkopiątkowe. Z pomysłu jednak szybciutko się wycofano, a von der Leyen napomknęła o „pomyłce technicznej”. Mairead McGuinness, komisarz pochodząca z Irlandii, w irlandzkim radiu RTE przyznała: „to był błąd”. W krytyce Komisji połączyły się wszystkie siły w Irlandii i Wielkiej Brytanii, a Georgi Gotev z Euractiv.com podsumował te dni jako „najgorszy tydzień von der Leyen”.
Zakaz wywozu szczepionek wszedł w życie już w poprzednią sobotę. Komisja i państwa członkowskie autoryzują każdy eksport szczepionek do krajów bałkańskich, Europy Wschodniej i partnerów śródziemnomorskich oraz państw z inicjatywy COVAX (m.in. Indie, Indonezja i Nigeria). KE wyjaśnia, że musi wiedzieć kto, gdzie, kiedy i ile wysłał dawek. Ponad 80% światowych szczepionek jest produkowanych w UE, skąd zatem ograniczone dostawy?

wtorek 2 lutego
Relacje z Chinami stają się coraz bardziej interesujące. Komisja Europejska wynegocjowała umowę inwestycyjną, która jest krytykowana przez Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim oraz przez Amerykanów. Opowiadają się za nią natomiast Europejska Partia Ludowa i Komisja Europejska, która uważa, że dzięki temu kontraktowi inwestorzy europejscy wreszcie będą mieli podobne warunki jak inwestorzy amerykańscy. W dyskusji wybrzmiały głosy dwóch byłych liderów. Jean-Claude Juncker, były przewodniczący Komisji, skomentował umowę europejsko-chińską, mówiąc, że „Chińczykom upiekło się w kwestiach zatrudnienia”, a negocjatorzy europejscy powinni w tej sprawie wynegocjować więcej. Donald Tusk, były przewodniczący Rady Europejskiej, zaapelował o „maksymalnie dobrą wolę wobec prezydenta Bidena, zwłaszcza w kwestii chińskiej” (Politico).
OLAF, unijne biuro ds. walki z korupcją, oskarżyło urzędników bułgarskiego ministerstwa spraw wewnętrznych o defraudację pieniędzy przy realizacji projektu zakupu nowych pojazdów dla policji za 6 milionów euro (Euronews).

środa 3 lutego
Czy Mario Draghi zostanie nowym premierem Włoch? Były szef Europejskiego Banku Centralnego otrzymał od prezydenta Mattarelli misję sformowania gabinetu. Do piątku dostanie wsparcie m.in. od Silvio Berlusconiego.
Ofensywa von der Leyen trwa. Najważniejszy przekaz dotyczy wzięcia pełnej odpowiedzialności przez przewodniczącą za sytuację irlandzką i powolną dystrybucję szczepionek. W tym celu von der Leyen spotkała się z dwiema największymi grupami w Parlamencie Europejskim. W Parlamencie mówiła o strategii europejskiej w kwestii szczepień. Tłumaczyła, że na całym świecie ponad sto ośrodków pracuje nad szczepionkami, a UE wydała miliardy euro na ich wsparcie. Zapowiedziała przyspieszenie dostaw. W styczniu do Unii trafiło 18,5 miliona dawek szczepionki. W lutym będą to 33 miliony dawek, a w marcu 55 milionów dawek.
Von der Leyen wystosowała też przeprosiny na spotkaniu ambasadorów przy UE. Politico pisze, że „mea culpa” przewodniczącej rozbroiła częściowo frustrację niektórych rządów.
Alexander Stubb, były premier Finlandii i ekskandydat na przewodniczącego Komisji, bronił europejskiej strategii dystrybucji szczepionek, twierdząc, że przy braku koordynacji mielibyśmy walki między krajami europejskimi. Komisję w obronę wzięła także Angela Merkel, która powiedziała: „dręczy ją to, że inne kraje szczepią szybciej, ale generalnie nic nie poszło źle”.

czwartek 4 lutego
Wreszcie ruszy odkładana wielokrotnie Konferencja o Przyszłości Europy. Coreper, czyli spotkanie ambasadorów państw unijnych, zatwierdził pomysł, by konferencję prowadzili wspólnie przewodniczący trzech instytucji Unii: Parlamentu, Rady i Komisji. Nie wiadomo jeszcze, czy na ten pomysł zgodzi się Parlament Europejski, który dotychczas lobbował, by na czele konferencji stał jeden polityk.
Nowe wątki sagi szczepionkowej. Komisarz Thierry Breton ma za zadanie pomóc firmom w zwiększeniu produkcji szczepionek. Niektóre firmy, m.in. Sanofi i Bayer, sygnalizowały chęć wytwarzania szczepionek innych producentów. Problem wiąże się w dużej mierze z patentami i własnością intelektualną. Firma Johnson & Johnson jest niemal gotowa z własną szczepionką, ale duże ilości wysłano do Stanów Zjednoczonych „w celach produkcyjnych”. Rosyjska szczepionka Sputnik V ma skuteczność 92%, trwają rozmowy o jej dopuszczenie na rynek europejski.
Czy powstanie tunel kolejowy między Tallinem a Helsinkami? Nowy rząd estoński wraca do projektu odłożonego ad acta. Jeśli tunel powstanie, będzie kosztował jakieś 20 miliardów euro, ale w zamian dojedzie się z Warszawy pociągiem bezpośrednio na skoki narciarskie w Lahti czy Kuusamo, a porty towarowe w Gdańsku, Gdyni i Świnoujściu będą mogły obsługiwać rynek fiński (Bloomberg).

piątek 5 lutego
Katastrofalna wizyta Josepa Borrella w Moskwie. Przed wizytą wysoki przedstawiciel ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa mówił o potrzebie utrzymania kanału komunikacyjnego, a na agendzie miał współpracę w kwestiach klimatycznych i rozmowy o odmrożeniu umowy nuklearnej z Iranem. Tymczasem na spotkaniu z Borrellem Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych Rosji od 2004 roku, oznajmił, że Unia jest „niewiarygodnym partnerem”, a niektórzy liderzy europejscy kłamią w sprawie otrucia Nawalnego. Na dodatek w trakcie ich rozmowy Rosjanie wydalili z kraju trójkę dyplomatów z Niemiec, Polski i Szwecji. Politico cytuje opinię dyplomaty z Brukseli: nieprzygotowany Borrell został ograny, Ławrow „strzelał gole jeden za drugim, a Borrell pudłował. Zero ataku, zero obrony”.
Bloomberg podaje, że Duńczycy zbudują nową sztuczną wyspę, a na niej umieszczą wiatraki – dużo wiatraków. Koszt inwestycji to około 28 miliardów euro. Cel: neutralność klimatyczna Danii do 2050.

sobota 6 lutego
Madrycki „El Pais” donosi o rosnących napięciach między lokalną społecznością a migrantami na wyspie Gran Canaria. Hiszpańscy chuligani napadają na migrantów, często stosując odpowiedzialność zbiorową i samosądy. W mijającym tygodniu siedmiu Marokańczyków zostało zaatakowanych bez powodu w miejscowości El Lasso. Z drugiej strony dochodzi do kradzieży i napastowania kobiet przez niektórych przybyszów. Miejscowa ludność nie czuje się bezpiecznie. W zeszłym roku do Hiszpanii przybyło więcej migrantów niż do Włoch czy Grecji, z czego połowa (20 tysięcy) przypłynęła na Wyspy Kanaryjskie.
Hamburski „Der Spiegel” przypomina o aferze we Frontexie dotyczącej nękania w pracy, niegospodarności i nieprawidłowości finansowych, które doprowadziły do chaosu w tej europejskiej agencji granicznej. Zarzuty poważnie obciążają szefa Fronteksu Fabrice’a Leggeriego.

niedziela 7 lutego
Dzisiaj dzień solidarności z Białorusią. Swiatłana Cichanouska zachęca do wyrażania solidarności z Białorusinami, którzy protestują od sześciu miesięcy: „Dla nas to bezcenne wiedzieć, że świat jest z nami”.
W tym tygodniu Austriacy, Niemcy i Hiszpanie ruszyli z pomocą Portugalii, w której liczba zakażeń koronawirusem wystrzeliła w górę. Ta sama Portugalia jako piąty kraj w UE zalegalizowała eutanazję. Komisja Europejska zaprezentowała strategię walki z rakiem. Jednym z założeń jest ograniczenie do 2040 roku liczby palaczy w Unii do 5%. Szczepionka firmy AstraZeneca jest w użyciu od tygodnia, ale wiele krajów przy jej stosowaniu wprowadza ograniczenia wiekowe – w Polsce nie podaje jej się osobom powyżej 60 roku życia, w Belgii i we Włoszech powyżej 55 lat, a we Francji, Hiszpanii i Szwecji powyżej 65 lat. Amerykanie nie wycofają wojsk z Niemiec.

również na http://www.fb.com/StanUnii


Felieton jest wyrazem opinii autora. Nie prezentuje stanowiska ZR Małopolskie KOD.

Tekst wart skomentowania? Napisz do redakcji!